Κνίδος

Αρχαία πόλη στην Καρία της Μικράς Ασίας, στην άκρη της Κνιδίας χερσονήσου, με την οποία την ένωνε ένας ισθμός, Α του ακρωτηρίου Τριοπίου. Ήταν αποικία των Σπαρτιατών και μέλος της δωρικής Εξάπολης. Περίπου το 390 π.Χ. η Κ. σύναψε συμμαχία με τη Ρόδο, την Έφεσο, τη Σάμο και το Βυζάντιο. Το 545 π.Χ., η Κ. υποδουλώθηκε στους Πέρσες. Το 479 π.Χ. εισήλθε στην Αθηναϊκή συμμαχία, από την οποία αποστάτησε το 412 π.Χ. Η οικοδομική ανάπτυξη της Κ., που ξεκίνησε τον 5o αι. π.Χ., κατά τη διάρκεια της αθηναϊκής ηγεμονίας, εξακολούθησε έως τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους. Τείχη προστάτευαν ολόκληρη τη χερσόνησο και περιέβαλλαν την πόλη, η οποία ήταν χτισμένη στις πλαγιές ενός λόφου. Εκτός από την ακρόπολη, υπήρχαν δύο θέατρα, μία αγορά, ένα γυμνάσιο, διάφοροι ναοί και δημόσια οικοδομήματα. Η πόλη είχε δύο λιμάνια, δεξιά και αριστερά του ισθμού, ένα πολεμικό και ένα εμπορικό αντίστοιχα. Το μεγαλύτερο ιερό της Κ. ήταν εκείνο της Αφροδίτης, όπου βρισκόταν και το περίφημο άγαλμα του Πραξιτέλη. Οι ανασκαφές έφεραν ακόμη στο φως το τέμενος της Δήμητρας, στο βορειοανατολικό τμήμα της πόλης (εδώ βρισκόταν εγκατεστημένο το καθιστό άγαλμα της Δήμητρας, που σήμερα φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο) και έναν κορινθιακό ναό της εποχής του Ανδριανού. Στην πόλη άκμαζε, τον 5o αι. π.Χ., σπουδαία ιατρική σχολή, όπου δίδαξαν διάσημοι γιατροί, όπως ο Ευρυφών και ο Κτησίας. Η Κ. υπήρξε, επίσης, πατρίδα του μαθηματικού και γεωγράφου Εύδοξου και του αρχιτέκτονα Σώστρατου.